Vonnis van die Berge

Pieter Haasbroek

Weet u dat Suid-Afrika ook sy eie, egte “cowboy” tydperk gehad het? Die uitmuntende Woeste Laeveld reeks deur Braam le Roux en Dewald Brink is nou weer beskikbaar in aksiebelaade stories wat hierdie swaar tydperk baie goed aanspreek. Braam le Roux was een van Suid Afrika se top Afrikaanse storie skrywers met meer as ’n 100 boeke in sy kort leeftyd agter sy naam. Saam met Dewald Brink het hulle die Woeste Laeveld reeks (ses boeke) die lig laat sien, wat volgens my die beste Afrikaanse “cowboy” tipe stories is wat ooit in Afrikaans geskryf is. Na die eerste ses boeke in die reeks het Braam le Roux egter op sy eie nog 'n verdere twee boeke vir die reeks geskryf. Al agt storieboeke in die reeks is propvol aksie, romanse, drama, spanning, hartseer en vele meer, presies soos dit ook was in daardie tyd. Dit was in die dae toe vroue “skaars en duur artikels” was. Toe wilde avonturiers uit die buiteland in hul honderdtalle die land binne gekom het en toe vee-smokkelaars en diewe met goud, sterk drank en blitsende rewolwers dikwels ’n hele gemeenskap regeer het. In die wilde, woeste Oos-Transvaal, waar die eerste groot goudontdekkings in Suid-Afrika gemaak is, het hierdie dinge gebeur. Daar was vurige, hartstogtelike meisies, soos Juanita, wat bereid was om siel en liggaam op te offer aan die man wat hulle lief gekry het. Die verhale in die reeks, speel af in die tagtigerjare van die vorige eeu toe Barberton, in die bergwêreld van die Oostelike Transvaal, nog wild en woes was. Fortuinsoekers het uit verre oorde die aarde kom omdolwe op soek na goud. En te midde van geldsug en ’n koorsagtige gejaag om ryk te word, het hartstogte opgevlam. Haat, weerwraak en jaloesie was stukragte wat die mens tot die uiterste gedryf het. Wet en orde kon nie altyd behoorlik toegepas word deur die geringe polisiemag wat toe bestaan het nie. Die opperheerskappy van die rewolwer, geweer en dolk het meestal die deurslag gegee in die stryd tussen reg en onreg en was deur baie beskou as die eintlike wet. Maar te midde van hierdie ruwe era en wilde hartstogte, was daar ook die mooi ontplooiing van liefde tussen man en vrou, waar innige emosies soms deurstrengel geraak het met siedende wraaklus, moord en vernielsug. In die moeilike tydperk was daar dus geen genade ooit gevra of gegee nie en net die sterkste en slimste en soms ook die grootste skelms het oorleef en hierdie reeks het dit alles uitstekend beskryf . Beslis ’n reeks wat my altyd sal bybly en ’n goeie idee gegee het van hoe swaar dit werklik was in daardie era en goeie tye wat selde die geval was. Hierdie reeks kry dus volpunte van my af, want die beskrywings van gebeure en die ware geskiedenis daar agter is so goed vasgevat in die skrywe van die uitsonderlike verhale, dat enige ander soortgelyke stories hard gaan sukkel om enigsins naby dit te kom.